poniedziałek, 17 stycznia

Ludzie

Halina Lerman
4paź RedakcjaBrak komentarzy
Ludzie

Halina Lerman

Halina Lerman – polska malarka i graficzka, związana z Szopienicami, gdzie przez wiele lat mieszkała i prowadziła swoją pracownię. Urodziła się 22 lipca 1928 roku w Szopienicach. Była córką Niemki Elżbiety z d. Loos i Polaka, Wiktora Wawro, byłego hallerczyka i powstańca śląskiego, który w okresie międzywojennym był urzędnikiem w Urzędzie Gminy w Szopienicach. Jako nastolatka, podczas wojny, długi czas spędziła na Dolnym Śląsku u ciotki, której mąż był nadzorcą dóbr hrabiów Yorck von Wartenburg, zaangażowanych w działalność antyhitlerowską. Po wojnie, w 1947 roku, rozpoczęła studia na powołanym katowickim oddziale grafiki Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Uczęszczała m.in. na zajęcia do pracowni Aleksandra Raka, Rafała Pomorskiego, Józefa Mroszczaka i Bogusław...
Czytaj więcej
Hilary Krzysztofiak
22wrz RedakcjaBrak komentarzy
Ludzie

Hilary Krzysztofiak

Hilary Krzysztofiak - artysta, plastyk, grafik, scenograf. Urodził się 28 października 1926 roku w Szopienicach. W latach 1945-1946 uczył się w Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie. W latach 1946-1951 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Warszawie, między innymi pod kierunkiem Kazimierza Nity, Adama Gerżabka, Juliusza Krajewskiego, Witolda Millera, Adama Bunscha oraz Marka Włodarskiego. W latach 1950-1951 na łamach czasopisma „Po Prostu” publikował artykuły krytyczne na temat socrealizmu, nawołujące do otwarcia się na najnowsze tendencje w sztuce. Był redaktorem graficznym pism „Po Prostu” oraz „Ruchu Muzycznego”. W 1951 roku przerwał pracę nad dyplomem i opuścił uczelnię. W latach 1951-1955 mieszkał w Szklarskiej Porębie, nawiązał kontakt z młodymi studentami z Ka...
Czytaj więcej
Stanisław Olchawa
5wrz Redakcja3 Komentarze
Ludzie

Stanisław Olchawa

W Szopienicach znajduje się ulica Stanisława Olchawy. Choć dosyć krótka, to upamiętnia ważnego dla naszej dzielnicy człowieka. Stanisław Olchawa urodził się 20 lutego 1905 roku w Starych Brodach (obecnie teren Ukrainy). Ukończył Gimnazjum Państwowe we Lwowie, a następnie na Uniwersytecie Lwowskim uzyskał dyplom doktora nauk lekarskich (w roku 1929). Przyjechał na polski Górny Śląsk, by podjąć tu pracę, m.in. w szpitalu Spółki Brackiej w Katowicach. W roku 1935 rozpoczął pracę w Szopienicach, gdzie leczył przez 42 lata (początkowo jako lekarz rejonowy Spółki Brackiej, także w czasie wojny i okupacji). W 1939 r. w stopniu majora rezerwy brał udział w kampanii wrześniowej w Armii Kraków. Został ranny na początku kampanii. Po odbyciu rekonwalescencji pracował w charakterze lekarza w polowyc...
Czytaj więcej
Józefa Kantorówna
19lip Redakcja1 Komentarz
Ludzie

Józefa Kantorówna

Józefa Kantorówna (ur. 5 marca 1896 w Tarnowie, zm. 25 września 1990 w Katowicach) – nauczycielka i harcmistrzyni, w 1914 roku jedna z założycielek Tajnej Drużyny Starszych Harcerek "Mury" w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück; założycielka hufca harcerskiego na terenie Szopienic. Ukończyła seminarium nauczycielskie w Tarnowie, a w roku 1922 przyjechała z grupą nauczycieli na Górny Śląsk. Rozpoczęła pracę w ówczesnej Szkole Powszechnej nr 1. Była zaangażowana w życie patriotyczne i działalność harcerską. W latach trzydziestych XX wieku w gminie Roździeń-Szopienice założyła Drużynę Harcerską im. Emilii Plater. W latach 1938-1939 kierowała Wydziałem Gospodarczym Komendy Śląskiej Chorągwi Harcerek w Katowicach. W czasie wojny działała w konspiracji. W roku 1940 schwytano ją w Tarnowie, a na...
Czytaj więcej
Emanuel Wilczok
4lip Michał Malina1 Komentarz
Ludzie

Emanuel Wilczok

Emanuel Wilczok urodził się 26 stycznia 1917 roku w Janowie jako syn kowala, pracującego w pobliskiej kopalni. Ukończył szkołę średnią - Technikum Hutnicze, a później Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Katowicach, gdzie uzyskał tytuł magistra historii. Po latach otworzył na Uniwersytecie Śląskim przewód doktorski na temat: Przewrót surowcowy w górnośląskim przemyśle cynkowym oraz jego konsekwencje technologiczne i ekonomiczne (od 1870 do 1914 r.). Uchwałą Rady Wydziału Nauk Społecznych z dnia 27 lutego 1981 r. uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Pierwszą pracę podjął w roku 1932 w Urzędzie Gminy w Janowie a od 1936 roku był pracownikiem szopienickich Zakładów Hutniczych Giesche Spółka Akcyjna (obecnie HMN Szopienice). Po burzliwych i niebezpiecznych przeżyciach w latach wojny, w roku 1...
Czytaj więcej
Friedrich Bernhardi
25cze Michał BulsaBrak komentarzy
Ludzie

Friedrich Bernhardi

FRIEDRICH BERNHARDI - TWÓRCA POTĘGI SPÓŁKI "GIESCHE" Friedrich Bernhardi był radcą górniczym, wybitnym geologiem i niemieckim przemysłowcem, działającym na Górnym Śląsku, twórcą zjednoczonego koncernu Bergwerksgeseltschaft Georg von Giesche's Erben (pol. Spadkobiercy Georga von Giesche). Urodził się 25 listopada 1838 roku na Dolnym Śląsku, w miejscowości Crummendorf pod Cylichową (dziś Krężoły w gminie Sulechów). Był synem właściciela dworu. Uczęszczał do szkoły górniczo-hutniczej w Cylichowej (nim. Züllichauer Gymnasiums Berg- und Hüttenkunde), a następnie studiował w Clausthal i Berlinie. Praktyki i pierwszą pracę odbywał w górach Harzu, w Nadrenii-Westfalii i w Belgii. W roku 1869 zdał egzamin na asesora górniczego (niem. Bergassessor) i przybył na Górny Śląsk, gdzie pracował jako na...
Czytaj więcej
Zygfryd Wende
15cze RedakcjaBrak komentarzy
Ludzie

Zygfryd Wende

Zygfryd Wende - policjant katowicki, zamordowany przez NKWD w Twerze, reprezentant Polski w boksie. Urodził się 1 stycznia 1903 roku w Roździeniu. Po ukończeniu szkoły podstawowej, przyuczony został do zawodu piekarza. Następnie wyjechał do Wrocławia w celu odbycia praktyki czeladniczej. W mieście tym zetknął się ze sportem pięściarskim. Walcząc w kategorii lekkiej zdobył dwukrotnie tytuł mistrza Wrocławia. Po podziale Górnego Śląska w 1922 roku powrócił do Szopienic. Początkowo walczył jako sportowiec niestowarzyszony. W latach 1923-1924 dwukrotnie zdobył mistrzostwo województwa śląskiego. W 1925 roku zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego. Początkowo służył w 24 pułku piechoty w Łucku, lecz wkrótce przeniesiono go do Warszawy, umożliwiając kontynuację działalności sportowej w W...
Czytaj więcej
Anton Uthemann
6cze RedakcjaBrak komentarzy
Ludzie

Anton Uthemann

Anton Uthemann (ur. 12 IV 1862 w Monschau, zm. 9 VII 1935 w Bad Lauterberg im Harz) − tajny radca górniczy, dyrektor generalny koncernu Georg von Giesche’s Erben (pol .Spadkobiercy Georga von Giesche) w latach 1905-1913; jeden z „budowniczych” obecnych dzielnic Katowic - Giszowca i Nikiszowca. Pochodził z niemieckiej rodziny przemysłowców, osiadłej na pograniczu Belgii i Francji (ojciec studiował budownictwo). Ukończył Friedrichsgymnasium w Kassel (zdał tam maturę w 1881), następnie studiował w Berlinie i Monachium. Pracował w Głównym Urzędzie Górniczym we Wrocławiu (w 1885 zdał w nim egzamin referenderski), kopalniach w carskiej Rosji i Niemczech oraz w kopalniach na Śląsku: Heinitz (obecnie Kopalnia Węgla Kamiennego „Rozbark”) i „Kleofas”. W roku 1905, po Friedrichu Bernhardim, objął...
Czytaj więcej
Georg von Giesche
23maj Redakcja1 Komentarz
Ludzie

Georg von Giesche

Georg von Giesche (29 X 1653 r. w Smardzowie, zm. 26 IV 1716 we Wrocławiu) - niemiecki kupiec, handlowiec i przedsiębiorca. Założył przedsiębiorstwo, które z czasem stało się jednym z potentatów górniczo-hutniczych w Europie. Początkowo zajmował się sprzedażą sukna we Wrocławiu, następnie przejął kilka sklepów z tej branży. Podczas podróży po Górnym Śląsku zwrócił uwagę na wydobywane w okolicach Bytomia rudy cynku. Zwrócił się do cesarza o nadanie przywileju wyłączności wydobycia i handlu galmanem na Śląsku. Uzyskał takie prawo w 1704 roku, początkowo na okres 20 lat. Dodatkowo w 1712 roku z rąk cesarza Karola VI Habsburga otrzymał dziedziczny tytuł szlachecki i herb. Po śmierci Georga von Giesche jego spadkobiercy rozszerzyli zakres działalności firmy. Dzięki przedsiębiorstwu powstały obe...
Czytaj więcej