wtorek, 30 kwietnia

Józef Wiechuła – zasłużony działacz z Dąbrówki

Józef Wiechuła (ur. 12 grudnia 1882 roku w Dąbrówce Małej, zm. w 1948 roku) – powstaniec śląski, członek Naczelnej Rady Ludowej, poseł do Sejmu Śląskiego z ramienia PPS, wójt gminy Dąbrówka Mała w latach 1946–1948.

Urodził się w Dąbrówce Małej, gdzie znajdował się jego dom rodzinny przy Laurahütterstrasse 11 (obecnie budynek przy ul. Siemianowickiej 24 w Katowicach). Z żoną Marią miał czworo dzieci – Klarę, Franciszkę, Karola i Franciszka. Pracował jako rębacz (niem. Häuer) w kopalni „Ferydnand” w Katowicach. Od początku XX wieku był zaangażowany w działalność propolską, m.in. poprzez organizowanie wieców i odczytów w miejscowościach powiatu katowickiego oraz zebrań Polskiej Partii Socjalistycznej. Aktywny także w okresie powstań śląskich i plebiscytu; został członkiem Naczelnej Rady Ludowej dla Górnego Śląska oraz członkiem Oddziału Górników Centrali Zjednoczenia Zawodowego Polskiego.

Krótki życiorys Wiechuły jako osoby wywodzącej się ze środowiska robotniczego (źródło: „Gazeta Robotnicza” nr 256 z 10 XI 1922 r.)

We wrześniu 1922 roku jako sekretarz Centrali Zjednoczenia Zawodowego Polskiego wystartował z listy Polskiej Partii Socjalistycznej do Sejmu Śląskiego. Został wybrany posłem, a w Sejmie Śląskim stał się jednym z czołowych polityków górnośląskiej PPS. Jego biuro poselskie mieściło się przy ul. Mariackiej 3 w Katowicach. Był także członkiem zarządu spółdzielni spożywczej „Przyszłość” w Mysłowicach, związanej z PPS-em.

Podziękowanie kierowane do Wiechuły przez Henryka Sławika (źródło: „Gazeta Robotnicza” nr 278 z 6 XII 1922 r.

W 1924 roku wraz z Klemensem Borysem został oskarżony o nadużycia finansowe  w spółdzielni „Przyszłość”, a okręgowy sąd partyjny PPS w Katowicach wykluczył Wiechułę z partii. Jako oskarżyciel występował wicemarszałek Sejmu Śląskiego – Józef Biniszkiewicz. Jednak centralny sąd partyjny w Warszawie anulował ten wyrok i przywrócił Wiechułę jako członka PPS. W kontrze Wiechuła zarzucił Biniszkiewiczowi sprzeniewierzenie funduszy partyjnych oraz zbyt daleko idącą politykę polonizacyjną. Ostry konflikt personalny przeniósł się na łamy lokalnej prasy. W styczniu 1926 roku J. Wiechuła i K. Borys na podstawie uchwały Sejmu Śląskiego zostali wydani sądowi karnemu w Katowicach za oskarżenia względem Biniszkiewicza i skazani na miesiąc aresztu. Już w 1929 roku całą sprawę partyjna „Gazeta Robotnicza” określała mianem jedynie „incydentu” pomiędzy posłami Biniszkiewiczem a Wiechułą i Borysem. Wiechuła nie startował w kolejnych wyborach do Sejmu Śląskiego w 1930 roku. Do końca lat 20. XX wieku działał na rzecz robotników górnośląskich, organizował strajki, a w 1925 roku wraz z Klemensem Borysem opuścił PPS i przystąpił do Związku Obrony Górnoślązaków Jana Kustosa. Po 1930 roku wycofał się z życia politycznego.

Józef Wiechuła był czynnym politykiem i często zabierał głos na łamach lokalnej prasy (źródło: „Gazeta Robotnicza” nr 224 z 3 X 1922 r.

Według przekazów jego rodziny Wiechuła w czasie II wojny światowej ukrywał się  w piwnicy swojego domu w Dąbrówce Małej. W dniu 10 lutego 1945 roku został tymczasowym naczelnikiem gminy Dąbrówka Mała, którego dwa tygodnie później zastąpił tymczasowy naczelnik Błażej Kołodziejczyk. Wiechuła z kolei został radnym Gminnej Rady Narodowej w Dąbrówce Małej (piastował stanowisko zastępcy przewodniczącego GRN). W 1946 roku ponownie stanął na czele gminy, tym razem jako wójt; ten urząd sprawował do śmierci w 1948 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Dąbrówce Małej.

Józef Wiechuła dał się poznać jako człowiek o wyrazistych poglądach, mocno zaangażowany politycznie w dwudziestoleciu międzywojennym i starający się o poprawę losu górnośląskich robotników. Uzasadnione wydaje się upamiętnienie tej osoby na terenie Dąbrówki Małej, np. poprzez pamiątkową tablicę.

Michał Bulsa

Artykuł powstał w ramach zadania publicznego pod tytułem: Szopienice.PL -nasza dzielnica w Internecie. Zadanie jest współfinansowane z budżetu miasta Katowice.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *