piątek, 19 kwietnia

Z szybu Pułaski zdjęto liny

Szyb Pułaski, ok. 1930 r.

12 grudnia 2019 r. z wieży szybu Pułaski KWK Wieczorek zdjęto liny. Co to oznacza? Szybem tym nie odbywa się już tzw. „jazda ludzi”. W zasadzie żadna inna jazda już też się nie odbędzie. Nie zobaczymy już kręcących się kół linowych. Szyb jest gotowy do zasypania. Przez kilka miesięcy pracownicy Spółki Restrukturyzacji Kopalń likwidowali i wywozili cenne składniki majątku z dołu kopalni. Warto z czysto statystycznego i historycznego obowiązku przypomnieć, że szyb ten został wydrążony w latach 1904–1910. Początkowo nazywał się Carmer (co ciekawe – ta nazwa do dzisiaj jest żywa). Nazwa Pułaski obowiązuje od 1935 roku. Szyb pełnił funkcję zjazdową i wydobywczą. Rząpie szybu zlokalizowane jest na 562 metrze. Jazda ludzi odbywała się do poziomu 550 m. Urobek wyciągano z poziomu 400 m.

Ściągnięcie lin z szybu jest też dobrym momentem, aby po krótce przybliżyć historię powstania KWK Wieczorek. 6 stycznia 1826 roku nadano pole górnicze „Morgenroth” („Jutrzenka”) w Janowie. Wówczas pruskie władze górnicze wydały urzędowe zezwolenie na wydobywanie węgla. Pole górnicze o wielkości 100 ha rozciągało się na południe, wzdłuż obecnej drogi Katowice–Mysłowice.

Kopalnia należała do ostatniego ordynata mysłowickiego Aleksandra Mieroszewskiego i szychtmistrza Daniela Henryka Dalibora. Tytuł własności obejmował 128 „kuksów” (udziałów). 61 kuksów posiadał Mieroszewski i Dalibór, a pozostałe „wolne” udziały otrzymali: właściciel gruntu, Kasa Bracka i specjalny fundusz przeznaczony na utrzymanie kościoła i szkół dla górników.

Na przestrzeni lat 1833–1835 spółka Georg von Giesche’s Erben z Wrocławia zakupiła 98 udziałów pola Morgenroth. W kolejnych latach doszło do zakupu kolejnych, przylegających do kopalni pól górniczych i małych kopalni z okolic Roździenia, Szopienic i Janowa. 19 grudnia 1883 r. połączono zakupione przez spółkę Giesche pola i kopalnie w jedną skonsolidowaną kopalnię pod nazwą „Giesche”. Obszar pola górniczego kopalni wynosił wówczas 842 ha.

W początkowych latach węgiel urabiano klinami górniczymi i młotami, a wydobywano przy pomocy płytkich szybików (do 32 m). Pierwsze udokumentowane wydobycie węgla kopalni na obszarze późniejszej scalonej kopalni Giesche pochodzi z 1834 roku i wynosiło 2672 tony. W kolejnych latach zaczęto drążyć szyby głębinowe (do 350 m), wprowadzono parowe pompy odwadniające i wybudowano sortownię. W 1889 roku roczne wydobycie przekroczyło milion ton. Aby je zwiększyć, rozpoczęto głębienie do poziomu 450 m szybów „Hulda” ( „Wilson”), „Kaiser Wilhelm” ( „Ligoń”), „Arwerd” ( „Zbyszko”), a w latach 1903–1905 podjęto decyzję o budowie nowych – „Carmer” ( „Pułaski”) i „Nickisch” ( „Poniatowski”). Do 1914 roku na kopalni funkcjonowało 17 szybów.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *